Tırnak Yeme ve Tikler

  

TANIM:

Tırnak yeme bir alışkanlıktır. Çocuklarda 3-4 yaşlarında görülmeye başlanır. Nadiren 15 ay gibi erken bir dönemde de görülebilir. Tırnağı dişlerle koparmak bazen koparılan parçayı yutmak tırnak kenarındaki etleri koparmak, yemek gibi çok çeşitli türleri vardır.

ÖZELLİKLER:

· Tırnak yeme alışkanlığına 3-4 yaşlarından sonra rastlanır. Gençliğe ve yetişkinliğe kadar devam edebilir.

· Genellikle içedönük kişilik özelliğine sahip çocuklardır.

· Çabuk heyecanlanma, kolayca kızma ve kırılma bu kişilerde sık görülür.

NEDENLER:

· Anne babaların çocuklarıyla sağlıklı iletişim kuramaması,

· Aşırı baskılı ve otoriter bir eğitimle birlikte, çocuğun sık azarlanarak eleştirilmesi,

· Kıskançlık, yeni doğan kardeşi kıskanma,

· Aile içerisinde tırnak yiyen bir modelin olması,

· Yetersiz ilgi ve sevgi olması ,

· Saldırganlık dürtülerinin dışa vurulması yada kendine yönelmesi,

ÖNERİLER:

· Bazı çocuklar herhangi bir nedenden dolayı öfke, üzüntü, korku gibi duygularla yüz yüze geldiklerinde bununla nasıl başa çıkacaklarını bilemeyebilirler. Ancak bu gibi duygular mutlaka dışa vurulmalıdır. Çocuk öfke yada kızgınlık duygularını bir şekilde anlatmalı anne babasıyla paylaşmalıdır, aksi takdirde öfke ve engellenmişlik duygusu artacaktır. Çocuğun anne babasıyla sadece düşüncelerini değil, duygularını da rahatça paylaşabildiği bir iletişim kurulduğu takdirde tırnak yeme davranışı azalabilir.

· 3-4 yaşına kadar bu davranış devam ediyorsa anne baba tarafından görmezlikten gelinmelidir,

· Huzursuzluk bu davranışın ortaya çıkmasında çok etkili olduğu için ev ortamındaki çatışma ve gerginliklerin mümkün olduğu kadar azaltılarak çocuğun kendini güvende hissetmesi sağlanmalıdır,

· Ailedeki tüm bireylerin bu davranışı ön plana çıkartarak rahatsız oldukların sık sık hissettirmeleri kaygıyı arttırarak davranışı sıklaştırabileceği için bundan kaçınmalıdır,

· Çocuğa sözlü açıklamalarda bulunarak, başkaları tarafından bu davranışının yadırgandığı uygun bir dille anlatılmalıdır,

· Çocuğun parmağına acı biber sürme eline eldiven takma bu davranışından dolayı aşağılama gibi yöntemler var olan sıkıntıyı daha da arttırabilir.

Alışkanlığı Tersine Çevirme Adımları

Bu yöntemde takıntılı bir alışkanlığı (tırnak yeme , parmak emme, vb.) kırmak için adımlar kullanılır. Oldukça basit olmasına rağmen , uygulanabilmesi için çocuğun en az 6-7 yaşında olması gerekir. Uygulamayı nasıl gerçekleştireceğinize çocukla birlikte karar vermeli, çocuğunuzun bunu yapmaya istekli olduğundan emin olmalısınız.

· Rahatsızlıkların gözden geçirilmesi: Çocuğunuzla birlikte bu alışkanlığın yol açtığı güçlükleri sıralayın niçin bundan kurtulmak istiyor? Hangi durumlarda onun için probleme neden oluyor ?

· Farkındalık eğitimi-ortaya çıktığı durumları saptama: Alışkanlığın ne zaman ve hangi durumlarda meydana geldiğini fark etmek , onu kontrol etmede ilk adımdır. İki tane çizelge hazırlayın. Birine siz , diğerine çocuğunuz ne zaman ve nerede takıntılı hareketi tekrarladığını işaretleyin. Bir hafta sonra çizelgelerinizi karşılaştırın.

· Alternatif tepki : Bu yöntemde anahtar adım budur. Alışkanlığı durdurmak için çocuğunuzla birlikte bu hareketi her tekrarladığında yapacağı bir şey üzerinde anlaşın. Bu öyle bir davranış olmalı ki dakikalarca yapıldığı halde başkalarına garip gelmesin, çocuğunuzun normal etkinliğini engellemesin ve takıntılı hareketin farkına varmasını sağlasın.

· Aşağıda Azrin ve Nunn tarafından geliştirilen tablo bu konuda size fikir verebilir:

Takıntılı Hareket Yerine Ne yapmalı?

Takıntılı Alışkanlık Alternatif Alıştırma Parmak Emme Yumruk Sık

Tırnak Yeme Eşyayı Tut

Kirpik –Kaş Yolma Eşyaları Tut

Kafa Sallama-Boyun kütürdetme Boynunu Kas

· Düzeltici ve Önleyici Tepki :Alternatif tepkiyi öğrendikten sonra , bunu alışkanlığı yarıda kesmek ya da ortaya çıkışını engellemek için kullanmasını sağlayın.

· Bağlantılı Davranış : takıntılı hareketten hemen önce yaptığı davranışı belirlemeye çalışın ve alternatif tepkiyi bir önceki bağlantılı davranışı durdurmak için kullanmasını sağlayın. Örneğin ikinizde tırnağını yemeye başlamadan önce ayaklarını sallamaya başladığını farkettiyseniz bu bağlantılı davranıştır.

· Gevşeme çalışması: Seçebileceğiniz bir sürü gevşeme tekniği vardır. Okul rehber öğretmeninden bilgi alabilirsiniz.

· Toplumsal Destek: Bu destek çabalarını teşvik veya övgü olarak sizden veya yakın arkadaşından gelebilir.

· Deneme :Çocuğunuzu , alternatif davranışı her gün tekrarlayarak rutin hale getirmeye yönlendirin. Ayrıca takıntının ortaya çıktığı durumları düşünürken de alternatif tepkiyi denemesini önerin.

· Kayıt: ne kadar ilerleme kaydettiğini görmek için günlük olarak alışkanlığın görülme sıklığını kaydedin.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir